SÖZ VERİRKEN DİKKATLİ OLUN
Söz vermek konusuna dikkat etmek neden bu kadar önemli?
Simge Soydan (Çocuk gelişimi uzmanı): Aslında çocuklar, anne-babanın ağzından çıkan her cümleyi ‘söz’ olarak kabul ediyor. Sohbet sırasında “Yaz gelsin de seni denize götüreyim” demek anne-baba için ‘iyi dilek’ ama çocuk için beklentiye girmesini sağlayacak bir ‘söz’ niteliğinde. Sonrasında anne-baba bu cümleyi unutabilir ama çocuk unutmaz. Tabii günlük konuşmaların dışında açıkça verilen sözler de en az bu kadar önemlidir.
Bayram Deleş (Ardahan Üniversitesi Çocuk Gelişimi bölümü): Çocuklar ebeveynlerinin davranışlarını taklit ederek öğrenir. Herhangi bir konuda çocuğa verdiğimiz sözleri yerine getirdiğimizde onun ileride daha iyi bir eş, daha iyi bir işveren, daha iyi bir çalışan ve daha iyi bir arkadaş olmasına dolaylı yoldan katkı sağlarız.
Çocuğumuzun hem bize hem de çevresine karşı güven duymasını istiyorsak verdiğimiz sözleri tutmalıyız. Verilen sözlerin tutulmasının çocuğa yararları neler?
Bayram Deleş: Size güvenebileceğini öğretir. Sizin için değerli olduğunu hissetmesini sağlar. Aranızda saygı ilişkisini inşa eder. Simge Soydan: Çocukların sorumluluklarını bilen, dürüst ve mutlu bireyler olmasına katkı sağlar.
Söz verirken nelere dikkat etmek gerek?
Bayram Deleş: Tutulabilir sözler verin, bunları yerine getirmek için bir zaman belirtin ve buna uyun. Koşul koymayın. “Uslu durursan seni parka götürürüm” gibi cümleler ödül-ceza sistemine dönüşür ve ‘ödül’ bir ‘rüşvet’ haline gelir.
Tablet, telefon gibi pahalı hediyeler alma sözü vermek çocuğun her davranışının ardından maddi getirisi yüksek beklentilere girmesineve doyumsuz olmasına yol açabilir. Simge Soydan: Okul öncesi dönemde, sözü somut bir şekilde ifade edin.
Örneğin, kreşe bıraktığınızda “Seni almaya geleceğim” yerine “Sen öğle yemeğini yer yemez yanına geleceğim” demek daha etkilidir. Söz verip tutamayabilirsiniz.O zaman neden sözünüzü tutamadığınızı çocuğa uygun bir dille anlatın, bu durumdan ne kadar rahatsız ve mutsuz olduğunuzu açıklayın.